این پست حاوی مطالب هنجارشکنانه و نه چندان خوشایند برای روح های لطیف است. پس با دقت بخونید. نگید نگفتی.
انتخاب نگران‌کننده ترین داستان دینی دنیا خیلی رقابت سختی میشه چون همه دین ها داستان های خیلی ترسناکی درونشون دارن. همونطور که قصه ها و کارتون های کودکانه که فکر می کردیم همه‌ش خنده و رنگین کمون و درس های خوبن، یهو راز پشتشون کشف میشه و با خودت میگی واو. دارک.
درحال حاضر میخوام جایزه‌ی disturbing ترین داستان دینی رو به داستان حضرت ابراهیم و پسرش بدم چون خیلی ذهنمو مشغول کرده. بعدا شاید عوضش کردیم. بهش میگم داستان دینی، ونه قرآنی، چون چیزیه که بین همه دین های ابراهیمی (Abrahamic Religions) مشترکه. تو جزییاتش بحث هست. ولی به کلیات بپردازیم.
داستان ساده است(البته نه اصلا ساده نیست ولی خب) خداوند به ابراهیم امر میکنه که پسرش رو قربانی کنه، و ابراهیم دست به چاقو میبره ولی چاقو به خواست خداوند کند میشه و در عوض قوچ/گوسفندی براش میفرسته که اون رو قربانی کنه. نتیجه اخلاقی داستان اینه که به خداوند کاملا اعتماد کنید و اون شما رو ناامید نمیکنه.
پیام کلی داستان که من به عنوان به دبستانی، وقتی اولین بار این داستان رو شنیدم ازش عبور کردم چون زیادی بچه بودم که بفهممش، این بود که فرزندانتون رو به راه خداوند بسپارید. هم استعاری هم لیترالی. خواست خداوند رو از فرزند خودتون بالاتر قرار بدید تا اون فرزندتون رو نجات بده.
ولی خب، این داستان فقط همینه. یه داستان. تو دنیای واقعی فکر نکنم به جز یه سری مورد خاص، شده باشه که وقتی فرزندت رو برای "خداوند" قربانی کردی، نجات پیدا کرده باشه. والدین زیادی هستن که وقتی خواستن به هرروشی که شده فرزندشون رو به راه راست هدایت کنن. تنها نتیجه ای که دریافت کردن در بهترین حالت، نفرت اون بچه بوده و در بدترین حالت، شکستن و نابود شدن بچه زیر بار فشار "راه راست" و "خواست خداوند". فقط کافیه یه نگاه به دبیرستان های دخترانه بندازید، یا ردیت و گروه‌های /ExMuslim یا /ExChristian ش. کسی تا وقتی زخم‌های شدیدی نخورده باشه، نمیاد تو اینترنت راجع بهشون حرف بزنه و کمک بخواد. فکر نکنم اینهمه آدم زخم های تخیلی برای خودشون ساخته باشن.
معلم دینی راهنماییمون یه بار گفت همه پیامبرها یه گناه داشتن، به جز حضرت محمد که کاملا معصوم بوده. مثلا یوسف که اعتمادش رو به همبندش سپرد، به جای خدا، که پیش فرعون ازش تعریف کنه. یا موسی که یه مرد رو کشت، و زیاد هم سوال میپرسید و به خدا شک میکرد. حالا اینو داشته باشید.
داشتم تئوری... بیشتر شبیه عقیده‌ی یه یهودی سکولار رو میخوندم. که اعتقاد داشت ابراهیم بعد از اینکه حرکت کرد که پسرش رو بکشه، تو آزمون الهی رد شد. چون یه سری چیزها هستن که باعث میشن یه انسان نتونه بنده ی خوب خدا باشه، و کشتن پسر خودت یکی از اون چیزهاست. اون هیچ راهی نداشته که بدونه قراره پسرش زنده بمونه. چیزی که تو ذهنش میگذشت باید این میبود که، اگه بمیره هم این خواست خداست و بعد اتفاق بهتری برای خودش و همسرش میافته. پسرش هم که میره بهشت، پس دیگه مشکلی نیست. ابراهیم درسته که پیامبر بود، ولی همچنان انسان بود. نمیتونسته آینده رو دیده باشه. (از این بابت مطمئنم، چون اگه میتونست که کلا این آزمون بی معنا میشد و به تناقض میرسیدیم.)
و به نظر این تئوری، گناه بزرگ ابراهیم همین بود. منم باهاش موافقم.
یه لحظه والد ایرانی رو تو نقش ابراهیم تصور کنید. هرکاری میکنه که بچه‌ش تو راه خداوند قرار بگیره چون فکر میکنه این براش بهترینه و از جهنم دورش میکنه. ولی تو این راه چنان آسیبی به بچه میزنه که حتی وقتی دیگه بچه نیست، اثرش می مونه. خیلی از این والدین آدم های "خوبی" هستن. معلم خوب، کارمند راستگو، فروشنده باانصاف، آدم های محترم درون جامعه خودشون. ولی چون اعتقاد دارن باید تسلیم رضای خداوند بود، بچه‌شون رو به همین خواست خداوند میسپرن چون مگه ابراهیم اینکارو نکرد؟ مگه آخرش برای ابراهیم خوب نشد؟
یه چیز جالب اینه که تو این داستان، اسحاق کاملا بی نقشه. کاملا سیاهی لشکره. هیچ تقصیری نداره، چون هیچ نقشی نداشته. اینطور نبوده که ابراهیم به پسرش بگه:«خداوند اینو از من خواسته.» و اون گفته باشه:«بله پدر به خواست خدا عمل کنه.» یا «نه پدر لطفا من رو نکش.» و دست و پا زده باشه. تنها چیزی که بهش اشاره شده اینه که از پدرش میپرسه: «پس بره‌ی قربانی کجاست؟» و ابراهیم میگه:«خداوند بره قربانی را برای ما میفرستد.» و اسحاق ساکت میشه تا راه رسیدن به قربانگاه. اینکه ابراهیم دست پسرش رو مبینده حتی تو داستان ابتدایی ما هم بود.
نتیجه میگیریم که، بچه اینجا کاملا بی نقشه. والدین نمیتونن بگن «پایان داستان تو مثل اسحاق خوب نشد چون تو مثل اسحاق نبودی.» یا «من تو رو توی راه خداوند گذاشتم، تو به اندازه کافی براش خوب و مطیع نبودی.» چون اسحاق لیترالی هیچی نبود. نه مطیع بود نه سرکش. هر مسئولیتی که باشه، میافته رو گردن والدین.
و دوستان، اینها همون والدین ایرانی هستن که بچه‌شون رو به خاطر فرار از خونه می‌کشن(فرار از خونه ای که خودشون رئیسش بودن. اوپس.). همون والدین آمریکایی که چون بچه‌شون ترنسه، عمدا نقل مکان میکنن به یه ایالتی که ترنس بودن توش ممنوعه یا سخته. همونایی که بچه ها رو میفرستن به Conversion Therapy واسه اینکه به یک مسلمان یا مسیحی خوب تبدیل بشن. واسه اینکه "درستشون" کنن.
بچه ها همه چیزن. شاید من biased باشم، چون کل خانواده‌م تو کار آموزش به بچه ها و جوونان، و انقدر بچه آسیب دیده دیدم و ازشون شنیدم که نمیتونم بشمارم. ولی به نظر من، داستانی که هرچیزی رو به بچه ها برتری بده، حتی اگه اون چیز "خواست خداوند" باشه، اون داستان ترسناک و خطرناکه. و برای همینه که... ابراهیم برای من تا ابد یه پیامبر Fail شده‌ست.
ممنون که تا اینجا خوندید (و از یه طرف امیدوارم که نخونده باشید چون نوشتنش برام دردناک بود. احتمالا خوندنش هم همین بوده. نمیتونم دوباره بخونم ویرایشش کنم.)
*آه کشیدن*
